Текелийский профессиональный колледж

Шырайлы аты елімнің – қасиетінде жерімнің

 

Уа, дариға, алтын бесік туған жер,
Қадіріңді келсем білмей кеше гөр!
Жата алмас ем топырағыңда тебіренбей,
Ақын болмай тасың болсам мен егер.
Неткен байтақ, неткен ұлы жер едің!
Нендей күйге жүрегімді бөледің?
Сенде тудым, сенде өстім мен, сенде өлсем,
Арманым жоқ бұл дүниеде дер едім.

Қасым Аманжолов

Расында да, алтын бесік туған жерімнің көгалына бір аунап қайтсам арманым жоқ дер едім. Қазақтың қай жерін алсақ та, барлығы дерлік тұнып тұрған тарих, қасиетті шежіре. Алайда, әрбір пенде кіндік қаны тамған жерге бауыр басып тұрады.Қазақ халқы әрқашан өз халқының өткені мен келешегін «туған ел» деген қасиетті ұғыммен байланыстыруды ұмытпаған. Сол сияқты, мен де туған жерімді ешқашан ұмытпақ емеспін.

Мен шырайлы да қасиетті Тастыөзек атты ауылдың қойнауында дүниеге келдім. Қай жерде жүрсем де, туған жерімнің тау-тасын, суы мөлдіреген бұлағын, жанға шипа ауасын ерекше ыстық сезіммен еске аламын. Шөбі шүйгін, жері майда, табиғаты жайсаң, көрсең көз тоярлық Тастыөзек ауылы. Тамылжыған табиғат ая­сын­дағы қайың тоғайы көмкеріп тұратын ауыл әлі күнге дейін көз алдымда. Түкті кілем төсегендей, шалғыны бе­луардан келетін туған жерімнің сұлулығын ауызбен жеткізу мүмкін емес.

Тастыөзек – Қарабалық ауданындағы «Бөрілі» кеңшарының бөлімшесі болға­ны­мен, үлкен ауыл еді. Ұлы дала кешкен тарихи оқиғалар бұл ауылды да айналып өткен жоқ. Шағын ауылдан түрлі азаматтар шығып, елге қызмет етті және де қызмет жасауда. Мәселен, Құрманғазы ор­ке­с­трінің дирижері де, директоры да бол­ған Еркебұлан Мүсірепов осы ауылдың тумасы. Кеңес Одағы жылда­ры Қостанай облысындағы саусақпен са­нарлық қазақ мектебінің бірі де осы Тастыөзекте орын тепкен болатын. Мұндағы қазақ орта мектеп-интернатынан Қарабалық қана емес, оған жақын аудандардағы ауыл балалары білім алды. Білім ұясы талай жақсыларды түлетіп ұшырды. Астанадағы Еуразия ұлттық университетінің лауазымды қызметкерлері, профессорлар Нұржан Боқаев, Жангелді Айтқожин, Жанғабыл Жантілесов және қарағандылықтар Мей­рам мен Қайрат Исмаиловтар осы ая­дай ауыл мектебінен түлеп ұшқан тү­лек­тер болатын. Дін аяқасты болып, ті­лі­міз босағадан қарап қалған жылдары Тастыөзек сахараның шөліндегі оазис се­кілді, орысы ормандай Қарабалық ау­да­­нындағы халқымыздың дәстүрі мен сал­тының, әні мен жырының ұясындай бол­ған еді. Қазір Тастыөзектен көшкендердің жұпы­ны жұрты көңіл құлазытады, мұн­да кімдердің өткенін бейіт айтып бере­тін­дей... Бірақ осы ауылда туып, ер же­т­кен­дердің оны ұмытуы да қиын. Кіндік қаның тамған туған жеріңнің ауасын бір жұтып, құстарының дауысын бір естіп кетуге не жетсін, десеңізші, шіркін!

Жүсіпбек Аймауытов «Қартқожа» романында  туған жердің қадірін былай бейнелеген еді: «Туған жердің қадірін, туғалы түзге шықпаған елдегі адам қайдан білсін? Туған жердің қымбатын ғылым іздеп, шет жайлап, кітап қарап сарылып, көзінің майын тауысқан, көшенің шаңын көп жұтқаншәкірт білмесе, кім білсін?..Ыстық қой, шіркін, туған жер! Туған жерге жеткенше, қайтіп дәтің шыдайды? Кім сағынбас өз қағын? Кім сүймесін өз жерін? Сүймесе сүймес зердесіз, шерсіз жүрек, тілеуі бөлек жетесіз...». Туғалы ұзап шықпаған Қартқожа туған жерін қалай сүйсе, мен де шырайлы жерімді солай сүйемін. Туған жер есіме түскенде, ауылыма жеткенше асық болып, ішіп өртеніп, күйіп жанады.

Көнермес қасиет бар келбетінде, 
         Сағынтар жалғыз мекен жер бетінде! 
         Ауылым, сенен алған тұнық сезім, 
         Жанымды бір ән болып тербетуде , –   

деп, ақын ағамыз Қалқаман Сарин жырлағандай, мен үшін ауылымның әр қайыңы су­дыр­лап, құс біткен ән салғандай болып тұрады.

Туған жердің қадірін өз басым кішірек кезімде, ата-анамнан, ауылымнан жырақ кеткенімде біліп, түсіне бастадым. Ауылымды тастап, Талдықорған қаласына оқуға кеткенде, жүрегім өз кеудеме өзі сыймай, шығып кететіндей сезімде болатынмын. Қалаға оқуға кеткенде мен кішкентай едім. Кішкентай болсам да, ауылымды ойлап, кейде сағыныштан көзіме жас келе беретін. Сабақ аяқталуға жақын қалғанда, жүрегім атша тулап, қуанғаннан төбем көкке жететін. Себебі, демалыс басталғанда мен ойнап өскен жерім, балалық шағым өткен ауылыма қайтатынмын. Сол шақта, ауылыммен қайта жүздесуге асық болған кездерімде, жол үстінде мына бір өлең шумақтарын шығарған едім:

Ауылымның түтіні будақ-будақ,

Алтауызы айтатын шумақ-шумақ.

Сағыныштан сарғайып барғанымда,

Қарсы алатын ағайын улап-шулап.

Ой-қиялым, шапқандай ойға-қырға,

Асығамын жеткенше ауылыма.

Құрбы-құрдас бірге өскен еске түссе,

Қызып-қызып кетеді бойда мына.

Шіркін, ауыл, шынымен сағындырдың,

Отын көсеп шалқыған жалын жырдың.

Балалық шалалығым, махаббатым,

Қап қойғандай, ішінде қалын нудың.

Үзілген қанша үмітті жалғасам да,

Қиналдым жоқтан құрап бар жасауға.

Ауылға мен де бөтен боп кеткем бе,

Қонағындай баратын анда-санда.

         Міне, сол уақытта ауылға қайтып оралғанымда, далаға шығып,ауасымен дем алып, әсем табиғатына тағы бір мәрте көз салып, ауылға деген сағынышымды басатынмын.

Күндердің бір күні ауылыма деген сағынышымды, құлазыған сезімімді жасыра алмай отырған сәттерімде бір ойға шомылып кеттім. «Қасиетті жерім менің – Тастыөзек. Ауылымның аты ерекше екен. Неліктен ауылымның атауы осылай аталады екен?» деген ойлар мазалай бастады. Шынымен де, ойланып қалдым. Сол сәттен бастап, өз елімнің тарихын білуге құмарлата бастадым. Алдымен, ауылымның атауының шығу тарихымен қызықтым. Маған ауылым туралы қызықты дерек берген ауылдың құрметті ақсақалы Сүндетбай ата болатын. «Қариясы бар ауыл, тасқа жазған хатпен тең» демекші, ол кісіден бірталай тарихи деректерді сұрап алдым.

Ауылдың Тастыөзек деп аталуы туралы осы ауылдың байырғы тұрғындарынан қалған мынадай бір әңгіме бар екен. Баяғы заманда, атауы да жоқ елді мекенде екі-үш отбасы ғана тұрыпты. Бұл ауылға Тастыөзек деген атау беріліпті. Оның себебі: таудың етегінде орналасқан малға жайлы шырайлы жері бар, тасы көп, бұлақтың суы мөлдір болған. Жітіқара ауданына қарасты бұл ауыл атауының шығу тегі «тасты» және «өзек» сөздерімен байланысты екені аңғарылып тұр. Ауылдың қыста қарықалың, көктемде ауасы салқын, жазда аптап ыстық емес, керісінше, қоңыр жел соғып, күзде ерте қар түсетін болғандықтан да ауылымның атауы «Тастыөзек» деп аталыпты. Тастыөзек ауылында екі адамның жанжалдасқанын, көршілердің бі­рін-біріне қырын қарағанын, араз бол­ға­нын көрмеппін. Ауылдастарда ондай тү­сінік болмаған да шығар. Қазақтың дәстүр-салтының барлығы сақталды. Ауыл­дас­тар құда-жекжат, апа-жезде, жеңге, қайын, қайнаға, күйеу, абысын-ажын, нағашылы-жиен болып араласатын. Ауылдың барлығы әзілкеш, бір-бі­рі­мен ойнамайтын, әзілін көтермейтін еш­кім болмайтын. Тастыөзектіктер сөздің тү­бін түсіретін, ақсақалдарымыз бен әже­леріміз шетінен шежіре еді, жас бала­лар­дың шұрайлы тілі осындай ортада қалыптасты. Мектеп пен ауыл егіз ұғым секілді болатын. Мұғалімдер мен ата-аналардың арасы да, жұбы да жазылмайтын, қандай шара да бірге өтетін. Ондай ауылды қалай сағынбайсың?! 
         Қазіргі уақытта мен өмірімнің шамшырағы болатын білім жолын қуып, Текелі қаласына кәсіптік мамандықты игеру үшін келдім. Елбасымыздың жастарға деген ерекше ілтипаты мен жасап отырған жағдайын пайдалана отырып, тегін техникалық кәсіптік білім алып, өз мүмкіндіктерімді іске асырып, ауылымның көркеюіне, шырайлы жерімнің жарқын болашағына, ауыл тұрғындары тұрмысының жақсаруына өз үлесімді қосқым келеді.   Өмірлік мақсат-мұраттарыма қол жеткізу жолында ауылымды тастап, туған жерімнен алыс кеткен сәттерімді ойласам, Мұқағали Мақатаевтың мына бір өлең жолдары есіме оралады:

Сен де кеттің,
Мен де кеттім,
Ол да кетті ауылдан.
Осынымыз ұят болды-ау, ұят болды-ау,қауымнан!
Ұят болды-ау,
Ұят болды-ау,
Ұят болды-ау, бауырлар!
Момын жұрттың, арқа сүйер,
Азаматы біз едік.
Тұлпарлардан, тұғырлардан,
Қалған бір-бір із едік.
Біз де кеттік,
Басқа жаққа бетімізді түзедік.
...Естимісің, құлақ түрші,
Қырдан ескен самалға.
Сәлем айтып жатыр ауыл,
Саған, оған, маған да.
Телеграф сымы тұрған сүйеніп ап бағанға.
Көремісің,
Заңғар таулар жаулықтарын бұлғайды,
Шақырады Ақбас шалдар,
Сыбызғы етіп қурайды.
Ескесалып, қайтқан құстар
Елдің жырын жырлайды.
Күте-күте,
Көзі талып,
Күн сарғайып батқандай,
Күте-күте,
Жұлдыздардың жанары да аққандай,
Зират екеш зираттар да,
Бізді жоқтап жатқандай...
Момын елдің,
Арқа сүйер,
Азаматы біз едік,
Жеке-жеке бақыт іздеп,
Жеке өмір түзедік,
Жетер енді!..
Туған жердің топырағына тізе бүк!

         Туған жердің топырағы, суы, ауасына дейін бөлек болады дегені осы болар. Туған жердің қасиетіне ештеңе жетпес, сірә. Ақиын ақын атамыз М.Мақатаев айтқандай, болашақта өз ауылыма оралып, туған жердің топырағымен қайта қауышып, тізе бүгіп, құт мекенім болған ауылыма қызмет еткім келеді. Елімнің дамып өркендеуі жолында аянбай еңбек ету – менің азаматтық парызым деп білемін. Менің ойымша, дүние есігін ашқаннан кейін біздің өмірдегі басты міндетіміз – туған елге, жерге деген сүйіспеншілік танытып, барынша адал қызмет ету. 

         Мен өзімді бақытты сезінемін. Себебі менің тәуелсіз елім бар, ұлаңғайыр жерім бар, басымызды бір жерге тоғыстырып, жүз елуден астам ұлтты бірлікке шақырып отырған Елбасымыз бар, жүрегі кең, көңілі пәк қонақжай халқым бар. Өзге елдерге қарағанда, біздің елдің бағы зор. Өйткені еліміз тыныш, аспанымыз ашық, бірлігіміз мықты. Бұның бәрі Елбасымыздың жүргізіп отырған сарабдал саясатының арқасында.

         Мен өз елімді сүйемін, туған жерімді мақтан етемін. Өйткені, маған оның күні де, түні де, тау-тасы да, сарқыраған өзені мен жайқалған көк майсасы, еркелей ескен желі, шұрқыраған жан-жануары, шырылдаған құстары - бәрі де жаныма ерекше ыстық, ерекше жақын. Расында да, «Шырайлы аты елімнің – қасиетінде жерімнің» деген сөздермен толыққанды келісемін. Көгілдір аспанымызда бейбітшілік туы жарқырап тұрса, көпұлтты Қазақстан халқының бірлігі мен тірлігі болса, әлі талай белестерді бағындыратынымызға кәміл сенемін.

ПМ-40 тобының  білім алушысы Шайдолда Айнұр

 

Шырайлы аты елімнің – қасиетінде жерімнің

                                                                     Туған жер - әркімнің шыр етіп жерге

                                                                             түскен, бауырында еңбектеп, қаз

                                                                    басқан қасиетті мекені, талай жанның

                                                                    өмір-бақи тұратын  өлкесі. Оны қайда

                                                                        жүрсе де жүрегінің түбінде әлдилеп

                                                      өтпейтін жан баласы  болмайды. Туған жерге,

                                                                оның мәдениеті  мен  салт-дәстүрлеріне

                                                              айрықша іңкәрлікпен атсалысу – шынайы

                                                          патриотизмнің маңызды көріністерінің бірі.

                                                                                                            Н.Ә.Назарбаев

            «Туған жер» деген кезде әрбір азаматтың, әрбір адамның жүрегінде тулаған шабыт пен сезім ұялайтыны анық. Себебі адам өзінің туған жерінің төлі. Туған жерге деген сезім мен махаббаттың өлшемі шектеулі болмайды. Ол шексіз. Осы бір ерекше шексіз патриоттық сезімді әрбір азамат пен жастардың бойына етене сіңіріп, қандарына дарыту үшін, сөздің ұғымын кең мағынасында түсіну үшін, Елбасымыз «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» мақаласында орындалу керек міндеттердің ішіне «Туған жер» бағдарламасын ұсынды.

Туған жердің қадірін әр адам әрқалай түсінетін шығар. Ал мен үшін Туған жер қадірі дүниедегі ең ұлы деген нәрсемен пара-пар. Себебі, ол – менің әлпештеген анам, аялап өсірген әкем, туған-туысым, аға-әпкелерім, мені білім жолына жетелеген ұстаздарым, сол білімге ұмтылу жолындағы тай-құлындай тебіскен жора-жолдастарым дүниеге келген жер.

Жетісу өлкесі. Жоңғар Алатауының бөктерінде орналасқан сонау Асан Қайғы іздеген жер жәннаты Жетісу. Бұл киелі өңір менің өмірімде маңызды орын алады...

2002 жыл 23 ақпан... ия, осы күні мен Жетісу өңіріндегі құтты мекен – Текелі қаласында дүниеге келдім.

Текелі қаласы Жоңғар Алатауының бөктерінде, Қаратал өзенінің жоғарғы ағысында, Кора (Қараой), Чажа және Текелі өзендерінің қосылған жерінде орналасқан. Бұл қаланың іргесі Жоңғар тауларының бөктерінде, полиметалл ірі кен орнының табылған жерінде 1930-жылдарда қаланған. Бұл кен орны Ұлы Отан соғысы жылдары әрбір сегізінші оқ үшін қорғасын беріп тұратын. Қаланың атауы кезінде сол өзендердің сай-салаларын мекен еткен жануарлардың атынан шықса керек. Текелі қаласының табиғаты өте сұлу. Биік-биік асқар тау, сарқыраған өзендер, неше түрлі өсімдіктер мен дәрілік қасиеті бар шөптер өседі. Туған жерімде аңдар мен құстар, неше түрлі жануарлар өмір сүреді. Биік тауларымыз қаламыздың осы таулардай биік шыңдарды бағындырып келе жатқанын сипаттаса, табиғаты қаламызға бір рет келген кісіні қайта келуге мәжбүрлейтін іспетті. Бір сөзбен айтқанда Текелі қаласы – жер жәннаты. Біздің табиғаты әсем, көркем жеті өзеннің бастауы болып жатқан Текелі қаласы қонақжай, көп ұлтты қала. Біздің қалада қазақ, орыс, неміс, татар, шешен, т.б. ұлт өкілдері бір шаңырақ астында айрандай ұйып отыр.

Осы мекенде менің көңілді де шаттыққа толы, уайымсыз да бейкүнә балалық шағым өтті. Қызыққа толы балалық шағым өткен туған ауылдың ауласын еш уақытта ұмытпақ емеспін. Мектеп табалдырығын алғаш аттаған күн... Сыныптас достарыммен алғашқы таныстық... Бәрі-бәрі қазіргідей көз алдымда.

Енді әне-міне дегенше сүрлеу-соқпағы көп өмірдің үлкен белесіне аттанып та үлгердім. Мен қазіргі таңда Текелі кәсіптік колледжінің «Шаштараз өнері және сәндік косметика» мамандығы бойынша 1 курс студентімін. «Сен де бір кірпіш, дүниеге кетігін тап та бар қалан» деп қазақтың дара тұлғалы ақыны Абай атам айтпақшы, өмірден өз орнымды тапсам деймін.

Текелімді алыстан көргім келген кезде тау басына жүгіріп шығып, о шеті мен бұл шетіне көз жүгіртіп, айналама көз салсам, ақиық ақын Мұқағали Мақатаев атамызша: "Пай! Пай! Пай! Киелі неткен жер!" – деп көңіл шерімді бір шертіп қоямын.

 

ПМ-34 тобының 1 курс білім алушысы Баетов Еркебұлан

 

 

Шырайлы аты елімнің – қасиетінде жерімнің

Отан десем, оралады ойыма

Ақсақалды, ақ шапанды қария,

Туған жерім – құт мекенім, дариям,

Қанатымды қағып ұшқан жанұям.

Таң атты. Шыр-шыр еткен торғайлардың әсем даусынан оянып кеттім. Көк аспанда жарқырап сәулесін төккен күн күлімдеп, мені жылы құшағына шақырғандай болды. Сыртқа шығып, кең байтақ елімнің лебімен тыныстап, шайдай ашық аспанға ұзақ қарап тұрдым. Тыныштық... О, туған жер! Сен осынша адам ойының ең ұшқыр қиялындай шексіз болармысың! Осы мезетте жүрегімнің түкпірінен бір жылылық сезілді. Жоқ, бұл енді күн құшағының жылуы емес, туған жерге деген махаббат пен зор мақтаныштың жылуы еді. Себебі, мен ешкімнен және ештеңеден қаймықпастан Отанымның сұлу табиғатының құшағына бөленіп, Жер-Анаға еркелей аламын. Міне, қараңызшы, айнала тыныштық... Осы бір тыныштықты бұзар ел арасындағы айқай мен шу да, соғыстың зарлы үні де, адамзаттың қайғылы мұңы да естілмейді. «Аллаға тәубе!» - дедім. Осындай бейбіт Қазақстанға қоныс аударғаныма өте қуаныштымын және де осындай тәуелсіз мемлекетте өмір сүріп жатқан ұрпақ шын мәнінде бақытты деп ойлаймын.

Туған жер дегенде ең алдымен есіме өзімнің туып-өскен жерім – Қытай Халық Республикасы түседі. Мен өз Отаныма 2006 жылдың қыркүйек айында көшіп келдім. Басында, менде әрине, қобалжу көп болды. Жаңа орта, жаңа достар, бәрі-бәрі мен үшін қызық болды. Мен сол кезден бастап өзімнің өз Отанымда екенімді сезіне бастадым. Қазақстанның әрбір жері, көлі, өзені, тауы мен тасы, тіпті қара топырағына дейін мен үшін маңызы зор екенін ұғындым. Қазіргі кезде де маған Отанымның қаншалықты қымбат екендігін сөзбен жеткізу мүмкін емес. Қанша ғасырдан бері ата-бабаларымыз аңсаған егемендікті алғаннан кейін Қазақстанның мәртебесі біршама көтерілді. Менің ата-қонысыма келгеніме он жылдан астам уақыт болыпты. Сол он жылдың ішінде біршама өзгерістерді көріп келемін. Елімнің атын күллі әлемге танытқан көптеген аға-әпкелерімді көрдім. Мен де солардың бірі болып елімді күллі әлемге танытқым келеді. Бірақ мен үшін өз елімде тұрғанымның өзі мақтаныш.

Мен қазіргі таңда табиғаты ерекше Жетісу өңіріндегі Текелі қаласында тұрып жатырмын. Әрине, бірден Жетісуға қоныс аударған жоқпыз, алдымен Алматы облысы, Еңбекшіқазақ ауданына қарасты Толқын ауылына көшіп келдік. Берекесі мен бірлігі жарасқан шағын ғана ауыл болатын. Осы ауылда алты жылдай тұрыппыз. Бірде біз Жетісу ауылына қонаққа келдік. Жетісу ауылының табиғаты мені ерекше таң қалдырды. Сол кезде мен алты жыл бойы алақандай ауылда өзімді қамап келгендей, өз елімнің көрікті жерлерін көре алмағандай күй кештім. Алайда еш өкінбеймін. Кейін Текелі қаласына қоныс аудардық. Арманыма жеткендей күйде болдым.

Ес білгелі бері туған жердің қадірін енді біліп келе жатқандаймын. Жат жерде жүргенде туған жердің орны ерекше білініп тұрады. Қазіргі кезде туған жердің қадірін түсінбей шет ел асқандар қаншама. Менің ойымша, дүние есігін ашқаннан кейін біздің өмірдегі басты міндетіміз – туған елге, жерге деген сүйіспеншілік таныту, ата-бабамыздың ұлы мұрасын қастерлеу.

Мен өзімді бақытты сезінемін. Себебі менің тәуелсіз елім бар, ұлан ғайыр жерім бар, басымызды бір жерге тоғыстырып, жүз елуден астам ұлтты бірлікке шақырып отырған Елбасымыз бар, жүрегі кең, көңілі пәк қонақжай халқым бар. Өзге елдерге қарағанда, біздің елдің бағы зор. Өйткені еліміз тыныш, аспанымыз ашық, бірлігіміз мықты. Бұның бәрі Елбасымыздың жүргізіп отырған сарабдал саясатының арқасында. Елбасымыз таяуда жариялаған «Болашаққа бағдар: Рухани жаңғыру» атты мақаласында «Туған жер» бағдарламасын қолға алуды ұсынуы әрине, бекер емес. Көшбасшымыз  отансүйгіштік сезімнің кіндік қаның тамған жеріңе, өскен ауылыңа қалаң мен өңіріңе, яғни туған жеріңе деген сүйіспеншіліктен басталатынын қадап айтып өткен.«Туған жердің әрбір сайы мен қырқасы, тауы мен өзені тарихтан сыр шертеді. Әрбір жер атауының төркіні туралы талай-талай аңыздар мен әңгімелер бар. Әрбір өлкенің халқына суықта пана, ыстықта сая болған, есімдері ел есінде сақталған біртуар перзенттері бар. Осының бәрін жас ұрпақ біліп өсуге тиіс» - деп Елбасымыз атап өткендей, біз, өскелең ұрпақ, «жұмыла көтерген жүк жеңіл» демекші, «бір жағадан бас, бір жеңнен қол шығарып» туған жеріміздің көркеюі үшін аянбай тер төгуіміз қажет.

«Отан - оттан да ыстық» деген дана халқымыз, адам баласының жүрегінде, ең бірінші, ақ сүт берген туған анасына деген сезім орын алса, екінші, Отанға деген жалынды, ыстық сезім орын алады екен. Мен өз Отанымды, туған жерімді, құдіретті елімді сүйемін және мақтан етемін. Атам қазақ «Елдің даңқын ері шығарады, ердің даңқын елі шығарады» деп бекер айтпаған. Өз елімнің дамуына теңізге тамған тамшыдай болса да үлесімді қоссам деп ойлаймын.

 

А-35 тобының 1 курс білім алушысы Талаш Ақерке

 

 

 

 

Татьяна Потапова

Неотправленные письма

 

Неотправленные письма

Тихо в ящике лежат.

Ведь им некуда стремиться,

Их удел не жить, а ждать.

 

Неотправленные письма

В одинокой тишине,

Словно раненые птицы,

Не дают покоя мне.

 

Сверхгорячие признанья,

Что остынут до утра,

Отправляются в изгнанье

В ящик моего стола.

 

Неотправленные письма,

Обрученные с огнем,

Я пишу, когда не спится,

Снова думая о нем.

Гроза

Жду первую весеннюю грозу,

Как ждут порой любовь или свиданье.

С трудом с раскатами держу слезу,

Зиме и грусти говорю я: «До свиданья».

 

Внимаю переливам средь небес,

Энергии и силе удивляюсь:

Едины перед ней поля и лес,

Холмы и горы – говорит все:

                                               «Подчиняюсь!»

 

Это последний неизбежный бой,

Когда весна вступает во владенья.

Борьбы не будет с каверзной зимой.

Да здравствует душ наших потепленье!

 

Дыханье мира

Поэзия – дыханье мира.

Поэзия – его душа.

И не вздыхай. Поэт, уныло,

Пусть за душою ни гроша.

 

Ты не имеешь права злиться:

В тебе особый бьется дар.

Он, как искрящий пожар.

И жить с ним надо научиться.

 

На миг оставь свои заботы

И телефонный перезвон.

Умей услышать счастья ноты

И ветра радости трезвон.

 

Других заставь поверить в счастье,

В честь, в благородство и любовь,

Стихами отодвинь ненастья,

Утихомирь чужую боль.

 

Ты – яростный боец за право

Счастливым человеку быть.

И если так, то можешь

Поэта звание носить.

 

Моей стране

Над степями гуляет ветер,

Обнимая страну мою.

Эту оду на целом свете

Лишь тебе, Казахстан, пою.

             Ты так много прожил столетий,

             Но так молод остался ты.

             В этом третьем тысячелетье

             Зацвели и твои сады.

Войны с голодом и врагами

Храбрый пережил твой народ.

Эта степь у него под ногами

Пусть свободой теперь цветет.

             Это небо прозрачно – литое

             Пусть всегда остается таким:

             Без туч зла, с облаками покоя,

             С горизонтом узоров под ним.

Пусть все беды и все ненастья

Стороною обходят наш дом,

Мы построим страну для счастья

И семьею одной заживем!  (Татьяна Потапова)

 

Ода величавой Астане

Нашим прошлым мы вправе гордиться,

И в будущем есть к чему нам стремиться,

Огромны просторы нашей страны,

Трем Франциям земли наши равны.

Есть горы, реки и поля,

С  другой несравнима наша земля.

В  глубь истории нашей если взглянуть,

Увидим: нелегок казахов был путь.

Но славных батыров наших не счесть,

Хранящих народа достоинство, честь,

Все лучшее из прошлого взял наш народ.

Целеустремленно все вместе идем мы вперед.

Для новой жизни – новая столица,

В Акмоле – новые здания, новые лица,

Вот «Байтерек» гордо ввысь устремился,

Новый символ у нас появился.

Задача столице изложена внятно,

И каждому казахстанцу стало понятно:

Стремимся мы вместе к добру, счастью, свету,

И разногласий в стране нашей нет!

Под куполами синими – здания современные,

Условия здесь для работы отменные.

Строительство центров культурных растет,

Каждый астанчанин в них отдых найдет.

Театры, галереи, цирки открываются,

Бибилиотеки и музеи активно посещаются.

И заведений учебных не счесть,

Для молодых стимул к знаниям есть!

За 10 лет расцвела Астана,

В мире известна стала она!

«Астана – сердце нашей Отчизны», -

Так сказал наш Президент,

И создан в мире прецедент.

Астана – город будущего, мечтаний оплот,

Этот город в счастливую жизнь нас ведет!

Так расти же и дальше, столица моя,

С годами пусть ширится слава твоя!

                    Алена Токмашева

 

Учителю (ГалинеАнатольевне)

Одиночество Вам незнакомо,

Вы всегда в окруженье детей.

И свободного часа нет дома,

Чтоб подумать о жизни своей.

Ребятишки, тетрадки, проблемы ......

Свет в окошке до самой зари.

Меж семьею и лицеем – дилемма.

Душу надвое хоть разорви.

Одиночество Вам незнакомо.

Только часто нет рядом Его.

Слишком поздно бываете дома.

Утром в лицей бежите бегом.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Народ, не сотвори войну.

По небу всполохи зарницы,

У школьников – бал выпускной.

И в страшном сне нам не приснится,

День им готовился какой.

Войну фашисты объявили

Безжалостно Отчизну жгли.

В каких грехах народ винили ?

Зачем в страну чужую шли ?!

На фронт мальчишки уходили,

Вернуться в славе поклялись.

Ушли от тех, кого любили,

На всю непрожитую жизнь.

Кровавым месивом народа

Под грудь наполнилась земля ….

Стонала, плакала, моля.

Фашист зверел, утроив жало,

Душа бесчувственно мертва.

Лишь небо знало, сколько пало,

Счет поспевая вести едва.

Врага, сурово ненавидя,

Громили в праведном огне.

Господь, скажи, за что обидел,

Жизнь лучших подарив войне ?!

Не похоронный марш, а «АVE»

Звучит и в слове и без слов.

Минутой тишины держава

Помянет доблестных сынов.

Как гром ударил с поднебесья,

Пронзая эту тишину.

Прорвался гул многоголосья:

«Народ, не сотвори войну!»

 

 

 

 

Осень

Дрожащий воздух над полями,

Прощальный клекот журавлей.

То осень, расставаясь с нами,

Звучит мелодией своей.

Прекрасны той поры мгновенья,

Но короток свиданья час.

Природа жаждет наслажденья

Продлить еще в последний раз.

А север гонит ветер, стужу,

Лист обрывая на лету.

И покрова из белых кружев

Рождают новую звезду.

 

С первым снегом

Первый снег выпал ночью сегодня,

Он с собой обновленье принес.

Словно праздник в душе новогодний

И щемящая нежность до слез.

Очищенье души и природы.

Не снежинки летят, а елей.

Бьется сердце легко и свободно,

Мир наполнив любовью своей.

Очарован я сладостной негой

До произительной боли в груди.

Отпущенье грехов Миру с неба

Первым снегом природа дарит.

Омовенье зимой принимаем,

Снегом тремся, играем в снежки.

С первым снегом Вас!

С первым снегом, дорогие мой земляки!

Валитов Виктор

 

Для подготовки специалистов колледж располагает соответствующей материальной базой: учебный корпус, проектная мощность которого 400 ученических мест, 14 кабинетов общеобразова­тельных и спецдисциплин, три компьютерных класса, оборудованных современной компьютерной техникой и интерактивным оборудованием, 5 мастерских, 3 лаборатории, мини-стадион, библиоте­ка, общежитие для ино­городних на 105 мест, столовая на 100 посадочных мест, медицинский пункт. Открыт и действует учебный бар и учебный мини - отель.

В колледже накоплен богатый опыт по подготовке профессии «Электрогазосварщик». Уникальнейшую возможность отработки умений и навыков на первоначальном этапе освоения профессии дает виртуальная установка CSWAVE для обучения электрогазосварщиков. Данный станок дающий возможность экономить сырье помогает повышать эффективность как уроков производственного, так и теоретического цикла. 4500 заложенных упражнений по газовой сварке и такое же количество упражнений по дуговой сварке можно выполнить по 16 раз в зависимости от сложности. Многократное выполнение позволяет достичь наилучших результатов в короткий период времени.

Электрогазосварочная мастерская оснащена 12 стационарными рабочими местами, отвечающими всем требованиям ТБ. В наличии имеются 8 сварочных трансформаторов марки ТД-300, универсальный сварочный выпрямитель ВДУ 1000, сварочные трансформаторы «Матес» АС/ДС в количестве 5 штук, передвижной дизельный сварочный агрегат, газосварочные генераторы марки АСП-10 и АСП 1,25-6, укомплектованные наборами сварочных горелок, резаков, шлангов, а также кислородными и газовыми редукторами. В 2010 году было приобретено оборудование для аргонной сварки и сварка компромат, которые позволяют сваривать высоколегированные металлы и получать при этом высокое качество шва.

Для обучения учащихся по профессии «Электромонтажник по силовым сетям и электрооборудованию» оборудована электромонтажная мастерская, где имеется все необходимое для их профессионального становления. Мастерская оборудована рабочими местами электриков, которые оснащены индивидуальными инструментами, монтажными досками для составления разнообразных электрических схем. Также в наличии имеются электрифицированные пособия, счетчики СО-Н09497,СЭЭ-00З-Т2,СО-2Н2,СА-4У-Э704, предохранители ПН_2-250(г), ПН2-400(г), ПН 35кВ,24кВ;автоматы АБ-25;50;60испытательные стенды, плакаты по ТБ до 1000В, индивидуальные средства защиты. В 2012 году приобретено типовое лабораторное оборудование, набор щитов и электромонтажные инструменты.

Обучение по специальности «Слесарь по ремонту автомобилей» ведется в мастерской, где наличествует самое современное оборудование, включая компьютерную геометрию и шиномонтажный цех. Для обучения водителей категории «ВС» имеются6 автомобилей, учебный полигон, оборудован рабочий кабинет по ПДД и ОБД, оснащенный компьютерами, в которые введены обучающие и тестоконтрольные программы. Кабинет оснащен настенными стационарными стендами с запрещающими, предупреждающими и другими знаками дорожного движения. А для отработки навыков вождения имеется два автотренажера.

Учитывая требования международных стандартов, предусматривающих подготовку специалистов сложных профессий, создана база для обучения парикмахеров-модельеров и специалистов гостиничного хозяйства. Лаборатории по профессии «Парикмахер-модельер» по всем критериям соответствуют современным требованиям. В них есть все: от индивидуальных рабочих мест до педикюрного оборудования. Лабораторно-практические занятия ведутся в учебной мастерской, которая оснащена 5 полностью оборудованными и укомплектованными инструментом рабочими местами, в мастерской имеются сушуар, климазон, кресло-мойка, троллеры, маникюрные столы, педикюрные кресла, косметологические приспособления, парикмахерский инструмент и принадлежности.

Для подготовкикадров по профессии«Организация обслуживания гостиничных хозяйств»открыта учебная гостиница и учебный бар, оборудование которых приравнено к реальным условиям, что дает возможность мастерам проводить занятия, обучая учащихся на самом современном оборудовании. VIPи люкс- номера гостиницы оснащены горячим и холодным водоснабжением, санузлами.В наличии имеются платяные шкафы, двух- и односпальные кровати, диван, кресла, холодильники, горки для посуды, плазменные телевизоры, прикроватные тумбочки, рабочие столы, стол-ресепшн, кушетка (скамья), ковры и ковровые дорожки.

Одной из популярных профессий, востребованных во все времена, является профессия повара. Для качественной подготовки специалистов данного профиля функционирует лаборатория, оснащение которой заметно улучшилось за последние два года. Лабораторияполностью укомплектована необходимыми приспособлениями. В 2012 году для усовершенствования мастерской приобретено оборудования на сумму 25 млн.тенге за счет республиканского бюджета.

Современному человеку, где бы он ни трудился, крайне необходимо умение работать на компьютере. Поэтому специалисты – операторы ЭВМ, владеющие информационными технологиями, находят применение своим профессиональным умениям во многих сферах экономики. Лаборатория по данной профессии оснащена новейшей компьютерной техникой: интерактивной доской ActivBoard78, мультимедийным видеопроектором, 32 тестирующими устройствами RVActivote, графической панелью Activslate.

Практически во всех учебных кабинетах установлено интерактивное оборудование: имеется 3 компьютерных класса, 6 интерактивных досок, 6 мультимедийных проекторов.

Учитывая план развития города Текели, основным напрвлением которого является туризм, с 2011 году колледжем начата подготовка по профессии «Туризм». Для обучения специалистов по данной профессии приобретено туристическое оборудование и снаряжение на сумму 1155,5 тыс.т.

Колледждің мамандарды даярлауға арналған арнайы материалды­техникалық базасы бар: жобалық қуаты 400 орынды қамтитын оқу ғимараты,  14 арнайы және жалпы білім беру пәндерінің кабинеттері, заманауи компьютерлік техникамен және интерактивті жабдықтармен  жабдықталған үш компьютерлік кабинет, 5 шеберхана, 3 зертхана, шағын спорт алаңы, кітапхана,  105 орынды жатақхана, 100 орынды асхана және медициналық пункт. Оқу бары мен шағын оқу қонақүйі жұмыс жасауда.

Колледжде «Электрмен, газбен дәнекерлеуші» мамандығын оқыту ісі бойынша үлкен тәжірибе жинақталған. Оқытудың алғашқы кезеңінде оқушыларда еңбек дағдыларын қалыптастыруға  CS WAVE виртуалды оқыту қондырғысы зор мүмкіндік береді.  Аталған қондырғы шикізатты үнемдеуге, өндірістік оқыту мен теориялық сабақтардың тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді. Қондырғыда газ дәнекерлеу жаттығуларының  4500 түрі қамтылған. Бұл құрылғы жаттығу жұмыстарын бірнеше рет орындау арқылы аз ғана уақыт ішінде жоғары көрсеткіштерге жетуге мүмкіндік береді.

Электрмен, газбен дәнекерлеу шеберханасы қауіпсіздік техникасының талаптарына сай келетін 12 стационарлық жұмыс орындарымен қамтамасыз етілген. ТД-300  маркалы 8 дәнекерлеу трансформаторлары,  ВДУ 1000 әмбебап дәнекерлеу түзеткіші, «Матес» АС/ДС дәнекерлеу трансформаторлары 5 данада, жылжымалы дизелді дәнекерлеу агрегаты, АСП-10 және АСП 1,25-6 маркалы газбен дәнекерлеу генераторлары, дәнекерлеу оттықтарының жинағымен, кескіштермен, шлангтармен, сондай-ақ оттекті және газ редукторларымен жабдықталған. 2010 жылы аргон дәнекерлеу үшін жабдық және компромат дәнекері алынды, олардың көмегімен жоғары қоспалау металдарын дәнекерлеп, тігістің жоғары сапасын алуға болады.

 

 

 

Колледжде «Электр жүйелерін және электр жабдықтарын электрмонтаждаушы» мамандығы бойынша оқитын болашақ маманның кәсіби шеберлігінің қалыптасуына қажетті барлық құрал-саймандары бар зертхана жабдықталды. Зертхана электрлік сызбаларды құрастыруға арналған монтаждаушы тақталар, технологиялық карталар мен жеке жұмыс құралдармен қамтамасыз етілген. Сондай-ақ электрфицирленген құралдар, СО-Н09497,СЭЭ-00З-Т2,СО-2Н2,СА-4У-Э704 есептеуіштер, ПН_2-250(г), ПН2-400(г), ПН 35кВ, 24кВ сақтағыштар, АБ-25; 50; 60 автоматтары, сынау стендтері, 1000 В дейін ТҚ бойынша плакаттар, технологиялық қарталар, жеке қорғаныс құралдары бар. 2012 жылы  типтік зертханалық жабдықтар, қалқандар жинағы мен электрмонтаждау құралдары алынды.

 

 

 

«Автокөлікті жөндеу слесарі» мамандығының өндірістік оқу сабақтары  соңғы технологиялық үлгідегі компьютерлік геометрия мен дөңгелек жөндеу цехымен жабдықталған шеберханада жүргізіледі. ВС категориялы жүргізушілерді даярлау үшін 6 автокөлік пен оқу полигоны қолданылып, оқу және тест-бақылау бағдарламалары енгізілген компьютерлермен қамтамасыз етілген ЖЖЕ бойынша жұмыс кабинеті жабдықталған. Кабинет жол жүру белгілері бар стационарлық қабырға стендтерімен жабдықталған. Көлікті жүргізу дағдыларын қалыптастыру үшін екі автотренажер бар.

 

 

 

 

Халықаралық стандарт талаптарын ескере отыра, шаштараз-модельер мен қонақ үй шаруашылығына қызмет көрсетуді ұйымдастырушы мамандар даярлау үшін база құрылды. «Шаштараз-модельер» мамандығының зертханасы барлық қойылатын талаптарға сай келеді. Онда қажетті заттардың бәрі бар: жеке жұмыс орындарынан бастап педикюрлік жабдықтарға дейін. Зертханалық-практикалық оқулар құралдармен толық жабдықталған және жинақталған 5 жұмыс орындарымен қамтамасыз етілген оқу шеберханасында жүргізіледі. Оқу шеберханасында  сушуар, климазон, жуу-креслосы, троллерлер, маникюр үстелдері, педикюр креслолары, косметологиялық құралдар, шаштаразға қажетті құрал-саймандар бар.

 

 

 

 

 

«Қонақ үй шаруашылығында қызмет көрсетуді ұйымдастыру» мамандығы бойынша жұмысшыларды даярлау үшін заманауи жабдықтармен жабдықталған оқу қонақ үйі мен оқу бары ашылған. Онда өндірістік оқыту шеберлерінің оқушыларды осы заманғы жабдықтарда оқытуға мүмкіншілігі мол. Қонақ үйдің VIP және люкс номерлері ыстық және суық сумен, санитарлық тораптармен жабдықталған. Онда шкафтар, екі және бір кісілік төсектер, диван, креслолар, тоңазытқыштар, ыдыс-аяқтарға арналған горкалар, плазмалық теледидарлар, төсек жанындағы тумбалар, жұмыс үстелдері, ресепшн үстелі, кушеткалар мен кілемдер бар.

 

 

 

 

 

 

 

Барлық уақытта жоғары сұранысқа ие мамандықтардың бірі – аспаз мамандығы болып табылады. Бұл салада мамандарды сапалы дайындау үшін соңғы екі жылда жабдықталуы жақсарып қалған зертхана жұмыс істейді. Зертхана барлық қажетті заттармен жабдықталған. 2012 жылы шеберхананы жетілдіру үшін республикалық бюджет есебінен 25 млн.теңге сомасында жабдықтар сатып алынды.

 

 

 

 

 

 

 

 

Қазіргі таңда еліміздің азаматтары қай жерде жұмыс жасамасын, олардың компьютерде жұмыс жасау білуі тиіс. Ақпараттық технологияларды жетік меңгерген «ЭЕМ операторының»  мамандары экономиканың барлық саласында кәсіптік білімдерін қолданысқа жарата алады. Бұл мамандыққа арналған зертхана  замануи көмпьютерлік техникамен жабдықталған: ActivBoard  78 интерактивті тақтасымен, мультимедиялық видеопроектормен, RV Activote 32 тестілеу құрылғыларымен,   Activslate графикалық панелімен жабдықталған. 

Оқу кабинеттерінің барлығындай дерлік интерактивті жабдықтар орнатылған: 3 компьютерлік кабинеттер, 6 интерактивті тақталар, 6 мультимедиялық проекторлар бар.

 

 

 Текелі қаласының даму жоспарындағы негізгі бағыт - туризм болғандықтан, 2011 жылдан бастап колледжде «Туризм» мамандығы бойынша жұмысшы мамандар даярлануда. Бұл мамандықты оқыту үшін туристік жабдықтар мен құрал-саймандар 1155,5 мың теңгеге сатып алынды.

 

 

 

 

Информация ГККП «Текелийский профессиональный колледж» о сотрудничестве с ведущими международными организациями

Текелийский профессиональный колледж  на протяжении нескольких лет поддерживал связь  с Юргинским технологическим институтом Томского политехнического университета Российской Федерации и в 2014 году  между учебными заведениями был заключен договор о взаимном сотрудничестве в целях  обмена опытом  по учебно-методической работе.

Данное сотрудничество предоставляет выпускникам колледжа  возможность продолжения бесплатного обучения в высшем учебном заведении по таким техническим специальностям, как машиностроение и металлургия. На сегодняшний момент 16 выпускников колледжа обучаются в данном институте по техническим специальностям.

В текущем учебном  году заведующий кафедрой черной металлургии Юргинского технологического института Томского политехнического университета, кандидат технических наук Сапрыкин Александр Александрович  прочитал лекцию для студентов колледжа на тему: «Перспективы развития сварочного производства».

Коллектив колледжа видит огромные возможности не только в сотрудничестве с ведущими международными организациями, но и  в сотрудничестве с высшими учебными заведениями региона. Так, с 2015 года коллектив колледжа тесно сотрудничает  с ЖГУ им.Жансугурова, с которым нас  объединяет подготовка кадров для сферы туризма. Преподаватель кафедры экономики Шалашова Расима Хасановна  неоднократно принимала участие в конкурсах профессионального мастерства, проводимых среди обучающихся колледжа «Лучший экскурсовод», «Лучший работник  гостиницы».

Денисова Юлия Анатольевнапрошла  международные курсы  повышения квалификации в агентстве по сотрудничеству и координации при правительстве турецкой Республики  в городе Астана на  тему «Развитие инфраструктуры туризма» по направлению «Организация обслуживания гостиничного  хозяйства» ( фото 1).

 

 

 

 

 Информация ГККП «Текелийский профессиональный колледж» об организации социального партнерства, внедрении дуального обучения для августовской конференции

В ГККП «Текелийский профессиональный колледж»  налажена  система взаимодействия с социальными партнерами. Благодаря этому  колледж второй год внедряет  дуальную  систему обучения по специальности 1114000 Сварочное дело. На начало обучение были заключены договора с 5 предприятиями-соцпартнерами для подготовки специалистов: ТОО «Электромарганец», ТОО «ТГПК», ТОО «ТЭК», ГККП на ПВХ «Текелі су құбыры», ТОО «Crindstone», согласованы учебные планы и программы прохождения производственной практики. В этом году заключен еще один трехстронний договор с  ТОО «Альфа Микс». Обучающиеся по данной системе обучения  уже с первого курса направляются на практику  на базу вышеперечисленных  предприятий-партнеров  и проходят раннюю  адаптацию к рабочему месту на производстве и к трудовым отношениям, о чем свидетельствуют отчеты студентов по итогам практики (фото1)

Можно сказать, что участие в дуальной системе обучения повысило ответственность предприятий-партнеров за качество подготовки кадров. Примером того, является выделение ежегодно металла ТОО «Текелийский горно-перерабатывающий комплекс» для многократной отработки навыков обучающихся по сварке в мастерской колледжа.

Стало традицией в колледже проводить «День социального партнерства». Так, в этом году в рамках этого дня  представители палаты предпринимателей и социальные партнеры еще раз обсудили нюансы  дуального обучения, первые результаты его внедрения, а также обсудили возникшие проблемы и рассмотрели пути их решения (фото 2, 3).

С целью налаживания более близкого контакта с работодателями коллектив колледжа провел в рамках этого мероприятия ряд других мероприятий, таких как мастер-классы студентов-будущих поваров и парикмахеров (фото 4).

Без качественного социального партнерства учебного заведения с предприятием, будущим работодателем, желаемого эффекта трудно достичь. Поэтому, коллектив колледжа постоянно ищет новые формы взаимодействия с партнерами. Так,  вручение благодарственных писем лучшим руководителям практики с производства на торжественной линейке, посвященной началу учебного года, проведение мастер-классов на базе предприятий с целью ознакомления с новейшим оборудованием, анкетирование руководителей практики, приглашение специалистов производства на конкурсы профмастерстваи т.д.(фото 5, 6 видео1)

Установлению тесной связи с представителями бизнес-класса во-многом способствует филиал Палаты предпринимателей города Текели и Алматинской области. Например, благодаря активному участию палаты предпринимателей была  организована  стажировка мастера производственного обучения по специальности «Техническое обслуживание, ремонт и эксплуатация автомобиля»  Абдуалиева Ж.Н. на базе Казахстанского автосборочного завода «Азия Авто»  (фото 7)

Из года в год увеличивается количество предприятий, готовых принимать участие в обучении высококвалифицированных специалистов, о чем свидетельствует увеличение заключенных договоров (диаграмма1)

 

Рисунок 1. Количество заключенных договоров с работодателями

На всех предприятиях за студентами закреплены наставники, обучающие студентов при прохождении производственной практики (фото 8, видео 2)

Такое тесное сотрудничество с соцпартнерами позволяет повысить трудоустройство выпускников, что особенно ценно в настоящее время (диаграмма 2)

                                    Рисунок 2.Трудоустройство выпускников

 

 

 

 

«Текелі кәсіптік колледжі» МКҚК

 жетекші халықаралық ұйымдармен серіктестігі туралы ақпараты 

 

Текелі кәсіптік колледжі бірнеше жылдар бойы Ресей Федерациясының Томск политехникалық университетінің Юрга технологиялық институтымен байланыс орнатып келеді. 2014 жылы оқу орындары арасында тәжірибе алмасу мақсатында оқу-әдістемелік жұмыс бойынша өзара қарым-қатынас туралы келісім шарт жасалды. 

Аталған қарым-қатынас колледж бітірушілеріне жоғары оқу орнында машина жасау мен металлургия секілді техникалық мамандықтар бойынша тегін оқуды жалғастыруға мүмкіншілік береді. Қазіргі уақытта колледждің 16 түлегі аталған инситутта техникалық мамандықтар бойынша білім алуда.

Биылғы оқу жылында іс-шарасының аясында Ресей Федерациясының Томск политехникалық университетінің Юрга технологиялық институтының қара металлургия кафедрасының меңгерушісі, техникалық ғылымдардың кандидаты Александр Александрович  Сапрыкин колледж студенттеріне «Дәнекерлеу өндірісінің даму болашағы» тақырыбы бойынша дәріс оқыды.

Колледж ұжымы тек жетекші халықаралық ұйымдармен ғана емес, сонымен қатар аймақтың жоғары оқу орындарымен де қарым-қатынас орнатуда үлкен мүмкіндіктер бар деп санайды. Сондықтан, 2015 жылдан бастап И.Жансугуров атындағы  Жетісу мемлекеттік университетімен тығыз байланыс орнатылған. Экономика кафедрасының оқытушысы Шалашова Расима Хасановна  колледж студенттері арасында өткізілген «Ең үздік саяхат ұйымдастырушысы», «Ең үздік қонақ үй қызметкері»  атты байқауларға төрелік етті.

Денисова Юлия Анатольевна  - ТIKA Туркия Республикасының  үкіметі жанындағы түрік ынтымақтастық және үйлестіру агенттігінің Астана қаласында  өткізілген «Туризм инфрақұрылымын дамыту» бағдарламасы аясында «Қонақ үй шаруашылығында қызмет көрсету және ұйымдастыру» курсынан өтіп, тәжірибе алмасып келді (1 сурет).

 

 

 

«Текелі кәсіптік колледжі» МКҚК

дуалдық оқытуды енгізуде әлеуметтік серіктестікті ұйымдастыру туралы мәліметі

 

«Текелі кәсіптік колледжі» МКҚКәлеуметтік серіктестіктермен өзара әрекеттестікжүйесінде жұмыстар атқаруда. Осындай байланыстардың арқасында колледжде екінші жыл 1114000 - «Дәнекерлеу ісі» мамандығына дуалдық оқыту жүйесі енгізілді.

Оқу жылының басында 5 өнеркәсіп – серіктестіктермен келісімшарт жасалды:   «Электромарганец» ЖШС, «ТГПК» ЖШС, «ТЭК» ЖШС,«Текелі су құбыры» ШЖҚ МКҚК,«Crindstone» ЖШС, өндірістік тәжірибелерден өтуге  оқу жоспарлары мен оқу бағдарламалары келісілді.

Биылғы оқу жылында «Альфа Микс» ЖШС-мен үшжақты келісімшартқа қол қойылды. Осы оқу жүйесі бойынша оқитын студенттер аталған серіктес –кәсіпорындарға бірінші курстан бастап тәжірибеден өтуге жіберіліп,  өндірісте жұмыс орындарына және еңбекке деген қарым-қатынасқа бейімделеді, бұны студенттердің кәсіби дағдылармен іскерлікті меңгеріп жатқандары туралы тәжірибе қорытындысының есеп күнделіктерінен байқауға болады.  (1 сурет)

Дуалдық оқыту жүйесіне қатысу мамандарды сапалы дайындауға серіктес–кәсіпорындардың жауапкершіліктерін арттыруға септігін тигізді десе болады. Оған дәлел ретінде айтар болсақ, «Текелийский горно-перерабатывающий комплекс» ЖШС жыл сайын колледждің  дәнекерлеу  шеберханасына металл беру арқылы студенттердің кәсіби дағдылары мен іскерліктерін қалыптастыруға көмегін тигізіп отыр.

Колледжде «Әлеуметтік серіктестер күнін» өткізу дәстүрге айналды. Бұл шара аясында биылғы жылы кәсіпкерлер палатасының және серіктес – кәсіпорындардың өкілдерімен бірлесіп,  дуалдық оқыту жүйесінің ерекшеліктерін тағы бір мәрте талқыға салынып, туындаған қиыншылықтардан шығу жолдары қарастырылды. (2, 3 сурет).

Колледж ұжымы жұмыс берушілермен тығыз байланыста болу мақсатында осы іс-шараны өткізу барысында  студенттердің-болашақ аспаздар және шаштараздардың шебер-класстарын өткізді. (4 сурет).

Оқу орнының кәсіпорындармен сапалы әлеуметтік серіктестігі болмаса, жұмыс берушінің болашақта қалайтын мақсаттарына  жету қиынға соғады. Сондықтан, колледж  ұжымы әлеуметтік серіктестіктермен өзара қарым-қатынастың жаңа формаларын іздестіруге үнемі күш жұмсайды. Мәселен, оқу жылының басталуына арналған салтанатты лездемеде тәжірибенің үздік жетекшілерін алғыс хаттармен марапаттау, кәсіпорындардағы заманауи жабдықтармен таныстыру мақсатында өткізілетін шебер-класстар,  тәжірибе жетекшілерімен сауалнама жүргізу, кәсіби шеберлік байқауларына өндіріс мамандарын шақыру секілді және тағы басқа шаралар өткізу арқылы тығыз байланыс орнатылуда. (5 сурет, 6 бейнефильм 1)

Бизнес - класс  өкілдерімен тығыз байланысты орнатуға Текелі қаласының және Алматы облысының кәсіпкерлер палатасы ықпал етеді. Мәселен, кәсіпкерлер палатасының белсенді қатысуымен өндірістік оқыту шебері  Ж.Н. Абдуалиевтің «Азия Авто»  қазақстандық автоқұрастыру зауытында 1201000 - «Автомобиль көлігіне қызмет көрсету, жөндеу және пайдалану»  мамандығы бойынша тағылымдамадан өтуі ұйымдастырылды. (7 сурет)

Жылдан жылға жоғары білікті мамандарды оқыту ісіне бесленді қатысуға дайын  кәсіпорындар саны артып келе жатыр, оған жасалған келісімшарттар дәлел бола алады.  

(1 диаграмма)

1сурет.  Жұмыс берушілермен жасалған келісім-шарттар саны

Барлық кәсіпорындарда студенттерді өндірістік тәжірибеден өту кезінде оқытатын тәлімгерлер бекітілген. (8 сурет, 2 бейнефильм)

Әлеуметтік серіктестіктермен осындай тығыз серіктестікте болу бітірушілердің жұмысқа орналасуларын арттыруға  ықпалын тигізеді, ал бұл қазіргі таңда өте маңызды болып табылады. (2 диаграмма)

 

                                    2сурет. Бітірушілердің жұмысқа орналасуы

 

 

 

	Мамандық коды мен атауы	Біліктілік коды мен атауы	Оқу тілі
1	07130700 Электромеханикалық жабдықтарға техникалық қызмет көрсету, жөндеу және пайдалану	3W07130701  Электр жабдықтарын монтаждаушы	орысша
2	07161300 Автомобиль көлігіне техникалық қызмет көрсету, жөндеу және пайдалану	3W07161301 Автомобиль жөндеу слесарі	қазақша
3	07150500 Дәнекерлеу ісі	3W07150501 Электргазымен дәнекерлеуші	орысша
4	10130100 Қонақ үй бизнесі	3  W10130101  Әкімші	орысша
5	10130300  Тамақтандыруды ұйымдастыру	3W10130302   Аспазшы	орысша
		3W10130301  Кондитер-безендіруші

	Код и наименование специальности	Код и наименование  квалификации	Язык обучения
1	07130700 Техническое обслуживание, ремонт и эксплуатация электромеханического оборудования	3W07130701 Монтажник электрооборудования	русский
2	07161300 Техническое обслуживание, ремонт и эксплуатация автомобильного транспорта	3W07161301 Слесарь по ремонту автомобилей	казахский
3	07150500  Сварочное дело	3W07150501   Электрогазосварщик	русский
4	10130100 Гостиничный бизнес	3W10130101  Администратор	русский
5	10130300 Организация питания	3W10130302  Повар	русский

Государственный Флаг Республики Казахстан

Флаг – это один из главных символов государства, олицетворяющий его суверенитет и идентичность. Термин «флаг» происходит от нидерландского слова «vlag».Флаг - это прикрепленное к древку или шнуру полотнище установленных размеров и цветов, обычно с изображением на нем герба или эмблемы. С древних времен флаг выполнял функции объединения народа страны и его идентификации с определенным государственным образованием.

Государственный флаг независимого Казахстана был официально принят в 1992 году. Его автором является художник Шакен Ниязбеков.

Государственный флаг Республики Казахстан представляет собой прямоугольное полотнище небесно-голубого цвета с изображением в центре солнца с лучами, под которым – парящий орел (беркут). У древка – вертикальная полоса с национальным орнаментом. Изображение солнца, его лучей, орла и национального орнамента – цвета золота. Соотношение ширины флага к его длине – 1: 2.

В традициях геральдики каждый цвет символизирует определенное понятие. Так, небесно-голубой цвет символизирует честность, верность и безупречность. Кроме того, небесно-голубой цвет имеет глубокое символическое значение в тюркской культуре. Древние тюрки всегда почитали небо своим богом-отцом, а их небесно-голубое знамя символизировало преданность отцу-прародителю. На государственном флаге Казахстана он символизирует чистое небо, мир и благополучие, а одноцветие фона – единство нашей страны.

Исходя из геральдических канонов, солнце символизирует богатство и изобилие, жизнь и энергию. Поэтому лучи солнца на флаге страны имеют форму зерна – символа достатка и благополучия. Изображение солнца в государственной атрибутике Казахстана подтверждает его приверженность общечеловеческим ценностям и свидетельствует о том, что новое молодое государство полно жизнеутверждающей энергии и открыто всем странам мира для партнерства и сотрудничества.

Образ орла (беркута) является одним из главных геральдических атрибутов, издавна применяемых в гербах и флагах многих народов. Этот образ обычно воспринимается как символ власти, прозорливости и великодушия. Парящий под солнцем беркут олицетворяет собой силу государства, его суверенитет и независимость, стремление к высоким целям и устойчивому будущему. Особое место занимает образ беркута в мировоззрении евразийских кочевников. Он ассоциируется у них с такими понятиями как свобода и верность, чувство достоинства и мужество, мощь и чистота помыслов. Стилизованный силуэт золотого беркута отражает стремление молодого суверенного государства к высотам мировой цивилизации.

Важным элементом государственного флага является расположенная у его древка вертикальная полоса с национальным орнаментом. Казахский орнамент – одна из форм специфического художественного восприятия мира в строгом соответствии с эстетическими вкусами народа. Представляющий собой гармонию различных форм и линий, он является выразительным средством раскрытия внутреннего мира народа. Национальный орнамент вдоль древка символизирует культуру и традиции народа Казахстана.

Государственный Герб Республики Казахстан

Герб – один из главных символов государства. Термин «герб» происходит от немецкого слова «erbe» (наследство) и означает наследственный отличительный знак – сочетание фигур и предметов, которым придается символическое значение.

История свидетельствует, что еще кочевники эпохи бронзы, проживавшие на территории современного Казахстана, идентифицировали себя с особым символом – тотемом, графическое выражение которого впоследствии получило наименование «тамга». Впервые данный термин начал употребляться в Тюркском каганате.

Герб суверенного Казахстана был официально принят в 1992 году. Его авторами являются известные архитекторы Жандарбек Малибеков и Шот-Аман Уалиханов.

Государственный герб Республики Казахстан имеет форму круга (колеса) – это символ жизни и вечности, который пользовался особым почетом среди кочевников Великой степи.

Центральным геральдическим элементом в государственном гербе является изображение шанырака (верхняя сводчатая часть юрты) на голубом фоне, от которого во все стороны в виде солнечных лучей расходятся уыки (опоры). Справа и слева от шанырака расположены изображения мифических крылатых коней. В верхней части находится объемная пятиконечная звезда, а в нижней части надпись «Қазақстан». Изображение звезды, шанырака, уыков, мифических коней, а также надписи «Қазақстан» – выполнены в цвете золота.

Шанырақ – это главная системообразующая часть юрты, по форме напоминающая небесный купол и являющаяся одним из ключевых элементов жизнеустройства в традиционной культуре евразийских кочевников. В Государственном гербе республики образ шанырака – это символ общего дома и единой Родины для всех народов, проживающих в стране. Стабильное развитие Казахстана зависит от благополучия каждого гражданина, как прочность и устойчивость шанырака зависит от надежности всех его уыков (опор).

Крылатые мифические кони – тулпары в государственном гербе являются ключевым геральдическим элементом. Образ коня с незапамятных времен олицетворяет такие понятия, как храбрость, верность и силу. Крылья символизируют многовековую мечту многонационального народа Казахстана о построении сильного и процветающего государства. Они свидетельствуют о чистых помыслах и стремлении к последовательному совершенствованию и созидательному развитию. Золотые крылья скакунов напоминают также золотые колосья и олицетворяют собой трудолюбие казахстанцев и материальное благополучие страны.

В прошлые века рога активно использовались в культовых обрядах кочевников, а также в качестве навершия их боевых стягов. Изображения небесной благодати, земного плодородия и воинской удачи в виде рогов различных животных всегда занимали значимые места в символических композициях различных народов. Таким образом, крылатый конь с рогом изобилия является важным типологическим образом, который имеет глубокие семантические и исторические корни.

Еще одна деталь в государственном гербе республики – пятиконечная звезда. Данный символ используется человечеством с давних времен и олицетворяет постоянное стремление людей к свету истины, ко всему возвышенному и вечному. Изображение звезды в государственном гербе отражает желание казахстанцев созидать страну, открытую для сотрудничества и партнерства со всеми народами мира. Сердца и объятия жителей Казахстана открыты представителям всех пяти континентов.

Основным цветом, используемым в государственном гербе, является цвет золота, который служит символом богатства, справедливости и великодушия. Также присутствует цвет флага – небесно-голубой, который гармонирует с цветом золота и символизирует чистое небо, мир и благополучие.

Государственный Гимн Республики Казахстан

Гимн – это один из главных символом государства. Сам термин «гимн» происходит от греческого слова «gimneo» и означает «торжественная песня». Гимн выступает в качестве важной звуковой символики, имеющей ключевое значение для эффективной социально-политической консолидации и этнокультурной идентификации граждан страны.

В истории независимого Казахстана государственный гимн страны утверждался дважды – в 1992 и в 2006 годах.

После обретения республикой государственного суверенитета в 1992 году был объявлен конкурс на музыку и текст гимна Казахстана. По итогам конкурса было принято решение сохранить музыкальную редакцию гимна Казахской ССР. Таким образом, авторами музыки первого казахстанского гимна стали Мукан Тулебаев, Евгений Брусиловский и Латиф Хамиди. В конкурсе на лучший текст также победил авторский коллектив, представленный известными поэтами: Музафаром Алимбаевым, Кадыром Мырзалиевым, Туманбаем Молдагалиевым и поэтессой Жадырой Дарибаевой.

В целях популяризации звуковой символики страны в 2006 году был принят новый государственный гимн. Его основой стала популярная в народе патриотическая песня «Менiң Қазақстаным». Она была написана в 1956 году Шамши Калдаяковым на стихи Жумекена Нажимеденова. Для придания песне высокого статуса государственного гимна и более торжественного звучания Президент Казахстана Нурсултан Назарбаев доработал первоначальный текст. Парламент Казахстана на совместном заседании палат 6 января 2006 года внес соответствующие поправки в Указ «О государственных символах» и утвердил новый государственный гимн страны.

Сөзін жазғандар: Жұмекен Нәжімеденов, Нұрсұлтан Назарбаев
Әнін жазған: Шәмші Қалдаяқов

Алтын күн аспаны,
Алтын дән даласы,
Ерліктің дастаны,
Еліме қарашы!
Ежелден ер деген,
Даңқымыз шықты ғой.
Намысын бермеген,
Қазағым мықты ғой!

Қайырмасы:

Менің елім, менің елім,
Гүлің болып егілемін,
Жырың болып төгілемін, елім!
Туған жерім менің - Қазақстаным!
Ұрпаққа жол ашқан,
Кең байтақ жерім бар.
Бірлігі жарасқан,
Тәуелсіз елім бар.
Қарсы алған уақытты,
Мәңгілік досындай,
Біздің ел бақытты,
Біздің ел осындай!

Қайырмасы:

Менің елім, менің елім,
Гүлің болып егілемін,
Жырың болып төгілемін, елім!
Туған жерім менің - Қазақстаным!

Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк Туы

Ту – мемлекеттің егемендік пен біртұтастықты білдіретін басты рәміздерінің бірі. «Флаг» термині «vlag» деген нидерланд сөзінен шыққан және белгіленген көлем мен түстегі, әдетте елтаңба немесе эмблема түрінде бейнеленген, діңгекке немесе бауға бекітілген мата ұғымын білдіреді. Ту ежелден елдің халқын біріктіру және оны белгілі бір мемлекеттік құрылымға сәйкестендіру міндетін атқарып келеді.

Тәуелсіз Қазақстанның Мемлекеттік туы ресми түрде 1992 жылы қабылданды. Оның авторы – белгілі суретші Шәкен Ниязбеков.

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік туы – ортасында шұғылалы күн, оның астында қалықтап ұшқан қыран бейнеленген тік бұрышты көгілдір түсті мата. Тудың сабының тұсында тік жолақ түрінде ұлттық өрнек нақышталған. Күн, оның шұғыласы, қыран және ұлттық өрнек бейнесі алтын түстес. Тудың ені мен ұзындығының арақатынасы – 1:2

Геральдика дәстүрінде әрбір түс белгілі бір ұғымды танытады. Мәселен, аспандай көк түс адам бойындағы адалдық, тазалық, сенімділік, мінсіздік сияқты қасиеттерді білдіреді. Сонымен қатар, көк түс түркі мәдениетінде терең символдық мәнге ие. Ежелгі түркілер аспанды тәңір-атаға балаған, ал олардың көк туы арғы ата-бабаларға деген адалдықты бейнеледі. Қазақстанның Мемлекеттік туында ол ашық аспанды, бейбітшілікті, игілікті білдірсе, түстің біркелкілігі еліміздің тұтастығын меңзейді.

Геральдика қағидаттарына сәйкес, күн байлық пен молшылықты, өмірді және күш-қуатты бейнелейді. Сондықтан еліміздің туындағы күн шапағы дәулеттілік пен бақуаттылықтың символы – алтын масақ пішінінде берілген. Қазақстанның мемлекеттік атрибутикасында күннің бейнеленуі еліміздің жалпыадамзаттық құндылықтарды қастерлейтінін дәлелдейді және жас мемлекеттің жасампаздық күш-қуатын, серіктестік пен ынтымақтастық үшін әлемнің барлық еліне ашық екенін айғақтайды..

Қыран (бүркіт) бейнесі – көптеген халықтардың елтаңбалары мен туларында ерте кезден бері қолданылып келе жатқан басты геральдикалық атрибуттардың бірі. Бұл бейне әдетте биліктің, қырағылық пен мәрттіктің символы ретінде қабылданады. Күн астында қалықтаған бүркіт мемлекеттің қуат-күшін, оның егемендігі мен тәуелсіздігін, биік мақсаттар мен жарқын болашаққа деген ұмтылысын танытады. Бүркіт бейнесі еуразиялық көшпенділердің дүниетанымында айрықша орын алады және олардың түсінігінде бостандық пен адалдық, өрлік пен ерлік, қуат пен ниет тазалығы тәрізді ұғымдармен ұштасып жатады. Алтын бүркіт кескіні жас егемен мемлекеттің әлемдік өркениет биігіне деген ұмылысын көрсетеді.

Мемлекеттік тудың сабының тұсына тігінен ұзына бойына кескінделген ұлттық өрнектер – оның маңызды элементі. Қазақ ою-өрнектері – дүниені көркемдік тұрғыдан қабылдаудың халықтың эстетикалық талғамына сай келетін ерекше бір түрі. Түрлі формалар мен желілер үйлесімін танытатын өрнектер халықтың ішкі әлемін ашып көрсететін мәнерлі көркемдік құрал болып саналады. Тудың сабын жағалай салынған ұлттық өрнектер Қазақстан халқының мәдениеті мен дәстүрін символдық тұрғыда бейнелейді.

Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк Елтаңбасы

Елтаңба – мемлекеттің басты рәміздерінің бірі. Елтаңба («герб») термині немістің «erbe» (мұра) деген сөзінен шыққан. Мемлекеттің мәдени және тарихи дәстүрін бейнелейтін символдық мәні бар үйлесімді пішіндер мен заттардың мирастық ерекшелік белгісін білдіреді

Қазіргі Қазақстан аумағын мекендеген қола дәуірінің көшпенділері кейін графикалық ұғымы «таңба» деп аталған ерекше символ-тотем арқылы өздерін танытқанына тарих куәлік етіп отыр. Алғаш рет бұл термин Түрік қағанаты тұсында қолданыла бастаған.

Егеменді Қазақстанның Елтаңбасы 1992 жылы ресми түрде қабылданды. Оның авторлары – белгілі сәулетшілер Жандарбек Мәлібеков пен Шот-Аман Уәлиханов.

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік елтаңбасы дөңгелек нысанды. Бұл – Ұлы дала көшпенділері айрықша қастер тұтқан өмір мен мәңгіліктің символы.

Мемлекеттік елтаңбаның орталық геральдикалық элементі – көгілдір түс аясындағы шаңырақ (киіз үйдің жоғарғы күмбез тәрізді бөлігі) бейнесі. Шаңырақты айнала күн сәулесі секілді тараған уықтар шаншылған. Шаңырақтың оң жағы мен сол жағына аңыздардағы қанатты пырақтар бейнесі орналастырылған. Жоғарғы бөлігінде – көлемді бес бұрышты жұлдыз, ал төменгі бөлігінде «Қазақстан» деген жазу бар. Жұлдыздың, шаңырақтың, уықтардың, аңыздардағы қанатты пырақтардың бейнесі, сондай-ақ «Қазақстан» деген жазу – алтын түстес.

Көк күмбезін еске салатын және Еуразия көшпенділерінің дәстүрлі мәдениетінде тіршіліктің негізгі бастауының бірі боп саналатын шаңырақ – киіз үйдің басты жүйе құраушы бөлігі. Республиканың Мемлекеттік елтаңбасындағы шаңырақ бейнесі – елімізді мекендейтін барлық халықтардың ортақ қонысының, біртұтас Отанының символы. Шаңырақтың мықтылығы мен беріктігі оның барлық уықтарының сенімділігіне байланыстылығы секілді, Қазақстанда бақытқа жету әрбір азаматтың аман-есендігіне байланысты.

Аңыздағы қанатты тұлпарлар Мемлекеттік елтаңбадағы өзекті геральдикалық элемент болып саналады. Бағзы замандағы тұлпар бейнесі батылдықты, сенімділікті және ерік күшін танытады. Пырақтың қанаты Қазақстанның көпұлтты халқының қуатты және гүлденген мемлекет құру туралы ғасырлар бойғы тілегін аңғартады. Олар – шынайы ой-арман мен ұдайы жетілуге және жасампаз дамуға ұмтылыстың көрінісі. Сонымен қатар, арғымақтың алтын қанаттары алтын масақты еске салады, қазақстандықтардың еңбексүйгіштігін және еліміздің материалдық игілігін танытады.

Өткен ғасырларда мүйіз көшпенділердің табынушылық ғұрыптарында, сонымен қатар, жауынгерлік тудың ұшына орнату үшін белсенді пайдаланылған. Көктің сыйын, жердің игілігін, жорықтың жеңісін әртүрлі жануарлардың мүйізі арқылы бейнелеу көптеген халықтардың символдық композицияларында елеулі орын алды. Сондықтан молшылық әкелетін мүйізі бар қанатты тұлпар семантикалық және тарихи түп-тамыры терең маңызды типологиялық образ болып саналады.

Республиканың Мемлекеттік елтаңбасындағы тағы бір деталь – бес бұрышты жұлдыз. Бұл символды адамзат ежелгі заманнан бері пайдаланып келеді, ол адамдардың ақиқат сәулесіне, барлық игі аңсарларға және мәңгілік құндылықтарға деген ұдайы ұмтылысын білдіреді. Мемлекеттік елтаңбада жұлдыздың бейнеленуі қазақстандықтардың әлемнің барлық халықтарымен ынтымақтастық пен серіктестік орнатуға ниетті ел болуға деген талпынысын танытады. Қазақстан тұрғындарының жүрегі мен құшағы бес құрлықтың өкілдері үшін қашанда ашық.

Елтаңбада қолданылған негізгі түс – алтынның түсі. Бұл – байлықтың, әділдіктің және кеңпейілділіктің символы. Сонымен қатар, көгілдір аспан түстес тудың түсі алтынның түсімен үйлесім тауып, ашық аспан, бейбітшілік және бақуат тіршілік ұғымдарын танытып тұр.

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Әнұраны

Әнұран – мемлекеттің басты рәміздерінің бірі. Гректің «gimneo» сөзінен шыққан «гимн» термині «салтанатты ән» деген мағынаны білдіреді. Әнұран ел азаматтарын тиімді әлеуметтік-саяси тұрғыдан топтастырып, этномәдени тұрғыдан теңдестіру үшін негізгі мәнге ие, маңызды дыбыстық рәміз саналады.

Тәуелсіз Қазақстанның тарихында еліміздің мемлекеттік әнұраны екі рет – 1992 және 2006 жылдары бекітілді.

Республика мемлекеттік егемендігін иеленгеннен кейін, 1992 жылы Қазақстан әнұранының музыкасы мен мәтініне байқау жарияланды. Байқау қорытындысы бойынша Қазақ КСР әнұранының музыкалық редакциясын сақтау туралы шешім қабылданды. Осылайша тәуелсіз Қазақстанның алғашқы әнұранының музыкасының авторлары Мұқан Төлебаев, Евгений Брусиловский және Латиф Хамиди болды. Сонымен қатар, үздік мәтінге жарияланған байқауда авторлар ұжымы, белгілі ақындар Мұзафар Әлімбаев, Қадыр Мырзалиев, Тұманбай Молдағалиев және Жадыра Дәрібаева жеңіп шықты.

Елдің дыбыстық рәмізінің танымалдығын арттыру мақсатында 2006 жылы жаңа мемлекеттік әнұран қабылданды. Оның негізі ретінде халықтың арасында кеңінен танымал «Менің Қазақстаным» патриоттық әні таңдап алынды. Ол әнді Шәмші Қалдаяқов 1956 жылы Жұмекен Нәжімеденовтің сөзіне жазған болатын. Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев әнге мемлекеттік әнұран жоғары мәртебесін беру және анағұрлым салтанатты шырқалуы үшін музыкалық туындының бастапқы мәтінін өңдеді. Қазақстан Парламенті 2006 жылы 6 қаңтарда палаталардың бірлескен отырысында «Мемлекеттік рәміздер туралы» Жарлыққа тиісті түзету енгізіп, еліміздің жаңа мемлекеттік әнұранын бекітті.

Сөзін жазғандар: Жұмекен Нәжімеденов, Нұрсұлтан Назарбаев
Әнін жазған: Шәмші Қалдаяқов

Алтын күн аспаны,
Алтын дән даласы,
Ерліктің дастаны,
Еліме қарашы!
Ежелден ер деген,
Даңқымыз шықты ғой.
Намысын бермеген,
Қазағым мықты ғой!

Қайырмасы:

Менің елім, менің елім,
Гүлің болып егілемін,
Жырың болып төгілемін, елім!
Туған жерім менің – Қазақстаным!

Ұрпаққа жол ашқан,
Кең байтақ жерім бар.
Бірлігі жарасқан,
Тәуелсіз елім бар.
Қарсы алған уақытты,
Мәңгілік досындай,
Біздің ел бақытты,
Біздің ел осындай!

Қайырмасы:

Менің елім, менің елім,
Гүлің болып егілемін,
Жырың болып төгілемін, елім!
Туған жерім менің – Қазақстаным!